برخی از افراد ممکن است دو دستگاه هواساز و تصفیه هوا را با یکدیگر اشتباه بگیرد، اما واقعا این دو کاربرد یکسانی دارند؟ اگر کاربرد یکسانی ندارند، هر یک از از آن‌ها برای چه فضایی مناسب است و باید در چه شرایطی مورد اسفاده قرار بگیرد؟ بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) بیش از ۹۲% از جمعیت جهان هوایی ناسالم را تنفس می‌کنند. هوای ناسالم بعد از فشار خون بالا، رژیم غذایی ناسالم و دخانیات، چهارمین تهدید خطرناک برای سلامتی ما است. احتمالا شما هم نسبت به خطراتی که آلودگی هوا برای بدنمان ایجاد می‌کند آگاه هستید و به دنبال راهی برای بهبود کیفیت هوا می‌گردید. در این مبان دستگاه‌های مختلفی وجود دارند که به دلیل شباهت‌های اسمی، ممکن است به اشتباه به جای یکدیگر توسط ما جستجو شوند یا کاربردشان یکسان به نظر برسد. دستگاه هواساز، دستگاهی برای کنترل رطوبت و دمای هوا و کنترل سرعت و جهت جریان هوا در ساختمان ها است. این دستگاه به تنهایی قادر به تولید هوای گرم یا سرد برای کنترل دمای هوا نیست و معمولا در کنار یک کولر یا سیستم‌های گرمایشی بویلر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دستگاه هواساز چه کاربردهایی دارد؟

به طور کلی دستگاه‌های هواساز به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین کاربرد دستگاه‌های هواساز کنترل دما و رطوبت هوای محیط است. هواسازهایژنیک هواسازهایژنیک دستگاهی است که  برای تأمین هوای تازه و گرمایش و سرمایش اتاق‌ها، آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها به کار گرفته می‌شود. این نوع دستگاه‌ها می‌توانند فیلترهایی نیز برای تصفیه هوا داشته باشند. نکته‌ای که درباره این نوع هواسازها وجود دارد استفاده لامپ UV در برخی از این دستگاه‌ها است. ضدعوفونی کردن هوای محیط با لامپ UV به دلیل آنکه ممکن است واکنش تبدیل ذرات آلاینده به ذرات بی‌خطر، ناقص انجام شود و این ذرات را به مولکول‌های ناشناخته و خطرناکی تبدیل کند، با ریسک جدی همراه است. بنابراین استفاده از چنین دستگاه‌هایی در محیط‌های عمومی توصیه نمی‌شود.

دستگاه هواساز خانگی

دستگاه‌های هواساز خانگی ابعاد نسبتا کوچکتری نسبت به دستگاه‌های هواساز صنعتی دارند. این نوع دستگاه‌ها علاوه بر کنترل سرمایش و گرمایش هوا ممکن است با استفاده از فیلترهای خود بتوانند گرد و غبار موجود در محیط را نیز پاکسازی کنند. این نوع دستگاه‌ها معمولا برای گرمایش از بویلر موتورخانه و برای سرمایش از مینی چیلر کمک می‌گیرند.

دستگاه هواساز صنعتی

در سالن‌های بزرگ ورزشی، سوله‌های صنعتی، انبارهای بزرگ و محیط‌های این چنینی از دستگاه هواساز استفاده می‌شود. در واقع این نوع دستگاه‌های صنعتی در محیط‌های بزرگ برای افزایش گردش هوا استفاده می‌شود تا هزینه مصرف انرژی کاهش یابد و از انتقال یا ورود آلاینده‌های صنعتی جلوگیری شود.

مزایا و معایب دستگاه هواساز چیست؟

دستگاه هواساز، دستگاهی است که پس از سرد و گرم کردن و کنترل رطوبت هوا، آن را از طریق کانال کشی‌های انجام شده به سراسر محیط منتقل می‌کند. این دستگاه‌ها در مقابل فن کویل‌ها قرار می‌گیرند. سیستم‌های فن کویل به ازای هر اتاق در نظر گرفته می‌شوند و با استفاده از لوله‌کشی آب سرد و گرم به چیلر و بویلر وصل شده و نیازی به کانال کشی ندارتد. مزیت هواساز این است که حجم بیشتری از هوا را با استفاده از آن به اتاق می‌توان تزریق کرد. در مقابل دستگاه‌های تصفیه هوا، دستگاه‌های هواساز به طور تخصصی کار پاکسازی هوا و حذف آلاینده‌ها را انجام نمی‌دهند و کیفیت هوای خروجی پایین‌تری نسبت به دستگاه‌های تصفیه هوا دارند. اما در مقابل دستگاه‌های تصفیه هوا نمی‌توانند کیفیت دما و رطوبت هوای خروجی را کنترل کنند. ویروس‌ها، باکتری‌ها، مواد شوینده، رنگ‌های شیمیایی، ذراتی آلاینده (مانند ذرات خطرناک PM 2.5) که از هوای بیرون به محیط‌های بسته وارد می‌شود، همه و همه باعث آلودگی هوایی می‌شوند که ما حدودا در هر دقیقه ۱۵ بار آن‌ را وارد بدن خود می‌کنیم. اگر برای پاکسازی هوا اقدامی نکنیم، در بلند مدت باید خسارت‌ها ناشی از آن را که می‌تواند انواع بیماری‌های خطرناک تنفسی باشد را تحمل کنیم. دستگاه‌ تصفیه هوا وظیفه از بین بردن همین آلاینده‌ها برعهده را دارد. این دستگاه‌ها با به کارگیری روش‌های مختلف هوای محیط را پاکسازی کرده و به حفظ سلامتی شما کمک می‌کند.

کاربردهای مختلف دستگاه تصفیه هوا را بشناسید

دستگاه‌های تصفیه هوا برای بهبود کیفیت هوا در محیط‌های مختلفی استفاده می‌شوند. در ادامه با بخشی از کاربردهای دستگاه تصفیه هوا آشنا می‌شویم:  

محافظت از سلامتی اعضای خانواده

  همه ما با خطرات آشامیدن آب آلوده یا مصرف غذای بی‌کیفیت آشنا هستیم. اما شاید پایین بودن کیفیت هوا را به دست فراموشی سپریدم. شاید هم فکر می‌کنیم که کاری از دست ما ساخته نیست. اما نکته بسیار مهم این است که ما بیشتر وقت خود را در طول شبانه روز در خانه و دیگر فضاهای بسته سپری می‌کنیم و در واقع آلودگی هوا تردید ندارد، چاره دارد. استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا، سلامتی را به اعضای خانواده در بلندمدت هدیه می‌کند.

 

کنترل بیماری‌های تنفسی

برخی از بیماری‌های تنفسی مثل آسم شدید، بسیار پیش‌رونده هستند و در طی زمان ممکن است علائم بیشتری را در فرد مبتلا ایجاد کنند. تنفس آلاینده‌ها یکی از اصلی‌ترین دلایل پیشرفت این نوع بیماری‌ها است. علاوه بر آن در بسیاری از مواقع تنفس هوای آلوده منجر به ایجاد آلرژی در افراد می‌شود. دستگاه‌های تصفیه هوا نمی‌توانند آسم یا آلرژی را درمان کنند، اما با حذف آلاینده‌های موجود در محیط، از پیشرفت و وخیم‌تر شدن اوضاع جلوگیری می‌کنند. در واقع استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا برای پاکسازی هوا، مانند سکونت افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی در شهرهای شمالی و خوش آب و هوای کشور است. بنابراین این دستگاه‌ها، یکی از بهترین ابزارهای کنترل چنین بیماری‌هایی هستند.

پاکسازی هوا در محیط‌های درمانی

در بخش‌های مختلف مراکز درمانی اهمیت حذف آلاینده‌های مختلف به ویژه ویروس‌ها و باکتری‌ها چند برابر حالت عادی است و استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا به بهبود کیفیت هوا کمک بسیار زیادی می‌کند. دستگاه‌های تصفیه هوا با انواع فیلترهای مختلف در اتاق عمل، اتاق مریض، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و داروسازی برای حفظ سلامت افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حفاظت از سلامت کارمندان و افزایش بازدهی در محیط‌های اداری

فضای محیط‌‌های اداری به دلیل تردد زیاد افراد و جا به جایی مدوام هوا، بسیار آلوده است. یکی از عوامل افت بازدهی کارمندان در محیط‌های اداری، کیفیت هوایی است که تنفس می‌کنند. علاوه بر آن در بلند مدت سلامتی آن‌ها با خطرات جدی مواجه است. در واقع اگر کیفیت هوای چنین فضاهایی افزایش نیابد، بازدهی کمتر و تلفات نیروی انسانی هزینه‌های بیشتری را برای کسب و کارها در یک بازه زمانی طولانی به همراه خواهد داشت. علاوه بر آن کارکنان محیط‌های صنعتی و فضاهایی مانند واخدهای پول‌شمار بانک‌ها، با میزان بسیار بیشتر از حالت طبیعی با آلودگی سر و کار دارند و تنفس ذرات معلق جان آن‌ها را تهدید می‌کند. قطعا سلامتی ایرانیان برای همه‌ی ما در اولویت قرار دارد. بنابراین استفاده از تصفیه هوا در چنین محیط‌هایی ضروری به نظر می‌رسد. در این میان، برندهای مختلفی نیز برای تمامی این فضاها راهکار کارآمدی را پیشنهاد می‌کنند. به طور مثال نوجان مهر با شناسایی این مشکل دستگاه‌هایی با نام مولتی استک را طراحی و تولید کرده است.

بهترین شیوه تصفیه هوا کدام است؟

بازار دستگاه‌های تصفیه هوا اقیانوسی بی‌انتها است. سازندگان دستگاه‌های تصفیه هوای مختلف هر یک ادعا می‌کنند که روشی که آن‌ها استفاده می‌کنند، بهترین روش برای پاکسازی هوا است! لازم است بدانید که به طور کلی دستگاه‌های تصفیه هوا از دو روش برای از بین بردن آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. در روش اول یک ماده مانند گاز ازن توسط دستگاه تولید شده و با آلاینده‌های محیط واکنش می‌دهد. نکته مهم این است که در این روش، ممکن است واکنش‌ تبدیل آلاینده‌ها به مولکو‌ل‌‌های بی‌خطر به صورت ناقص انجام شود و این آلاینده‌ها به ذراتی ناشناخته و خطرناک تبدیل شوند! بنابراین استفاده از چنین دستگاه‌هایی به جز موارد خاص پزشکی، توصیه نمی‌شود. در روش دوم که راه بی‌خطر و متدوال تصفیه هوای خانگی و اداری در دنیا است، هوا به درون دستگاه منتقل شده و آلاینده‌ها جذب فیلترها می‌شوند. در ادامه با این روش کمی بیشتر آشنا می‌شویم:

فیلتراسیون سه مرحله‌ای، مناسب‌ترین روش تصفیه هوا

در این نوع دستگاه‌های تصفیه هوا از سه لایه فیلتر قدرتمند برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌شود. برندهای معروف دستگاه تصفیه هوا مانند iq air از همین روش برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند. در ایران نیز برندهای متخصص از فیلتر هپا و کربن اکتیو برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توان به دستگاه تصفیه هوای نوجان اشاره کرد.

فیلتر اولیه، اولین دیوار در برابر آلاینده‌ها

در مرحله اول تصفیه هوا، ذرات بسیار درشت مانند پرز و مو توسط فیلتر اولیه جذب می‌شود. جذب ذرات درشت در مرحله اول باعث می‌شود تا عمر فیلتر هپا و کربن اکتیو در مراحل بعدی بیشتر شود.

فیلتر هپا، قدرتمندترین راهکار تصفیه هوا

فیلتر هپا تا ۹۹% از آلاینده‌های محیط را جذب خود می‌کند. آلاینده‌هایی که این فیلتر جذب می‌کند شامل ویروس‌ها، باکتری ها و دیگر ذرات از این نوع نیز می شود. در واقع فیلتر هپا آلاینده‌هایی با اندازه بزرگتر از ۰.۳ میکرون را جذب می‌کند. در برندهای بزرگ تصفیه هوا نیز از همین فیلترها برای جذب ذرات استفاده می‌شود. در ایران هم برندهای مطرح تصفیه هوا از فیلترهای هپا با ظرفیت بالا کمک می‌گیرند. از جمله آن‌ها می‌توان به دستگاه N300 نوجان اشاره کرد.

فیلتر کربن اکتیو، رباینده آلاینده‌های شیمیایی

داستان استفاده از کربن اکتیو به سال های ابتدایی قرن ۱۹ برمی گردد، زمانی که از این نوع فلیتر ها به عنوان ماده ای برای تصفیه آب استفاده می شد. پس از آن با آغاز جنگ جهانی دوم مشخص شد که کربن اکتیو در ماسک های سربازان برای حفاظت از آن‌ها می توان استفاده کرد. همچنین برای تصفیه آب و هوا. فیلتر کربن اکتیو به عنوان مکملی برای فیلتر هپا در این نوع از دستگاه تصفیه هوا استفاده می‌شود. وظیفه این نوع فیلترها جذب آلاینده‌های گازی و شیمیایی است. درست مانند فیلتر هپا، ذراتی که توسط این فیلتر جذب می‌شوند، به هیچ عنوان به هوا باز نمی‌گردند. ترکیب این دو فیلتر در کنار هم باعث می‌شود با دقت بسیار بالایی آلاینده‌های محیط جذب شده و کیفیت هوای خروجی از دستگاه بسیار بالا باشد. بیایید نگاهی دوباره به کاربرد این دو دستگاه داشته باشیم تا بتوانیم تصمیم‎‌گیری بهتری را داشته باشیم:

• وظیفه یک دستگاه تصفیه هوا، بهبود کیفیت هوا با حذف آلاینده‌های محیط است. این نوع دستگاه‌ها در خانه، محیط‌های اداری و صنعتی با استفاده از فیلترهای مناسب، هوای محیط را پاکسازی کرده و بدین ترتیب یاعث حفظ سلامتی ما در برابر آلودگی هوا می‌شوند.
• مهم‌ترین وظیفه یک دستگاه هواساز، کنترل دما و رطوبت هوا است. علاوه بر آن این دستگاه‌ها با استفاده از فیلترهای خود گرد و غبار موجود در محیط را نیز پاکسازی می‌کنند، هرچند که در هوای خروجی آن‌ها، ذراتی مانند pm 2.5  که از آلاینده‌های خطرناک شهری هستند، پاکسازی نمی‌شود.

در مجموع به نظر می‌رسد که انتخاب یک دستگاه مناسب به این بستگی دارد که اولویت فعلی شما چیست؟ اگر اولویت اصلی شما، کنترل دما و رطوبت محیط به منظور کاهش مصرف انرژی است، از دستگاه‎‌ هواساز استفاده کنید. توصیه ما این است که قبل از خرید حتما با کارشناسان متخصص در این حوزه مشورت کنید. در مقابل اگر نگران سلامتی خود هستید و به دنبال راهی برای بهبود کیفیت هوایی که تنفس می‌کنید می‌گردید و دغدغه پاکسازی آلاینده‌ها از هوای محیط را دارید، دستگاه تصفیه هوا خریداری کنید. اگر قصد خرید دستگاه تصفیه هوا را دارید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راهکارهای بهبود کیفیت هوا نیز می‌توانید با مشاوران متخصص نوجان تماس بگیرید.